Istnieje wiele klasycznych napojów na bazie espresso, które od dziesięcioleci cieszą się popularnością wśród miłośników kawy. Trzy najpopularniejsze to latte, flat white i cappuccino.
Czytaj dalej, aby dowiedzieć się więcej o składzie tych klasycznych kawowych napojów i zasadach, o których należy pamiętać podczas ich przygotowywania.
Istnieje wiele klasycznych napojów na bazie espresso, które od dziesięcioleci cieszą się popularnością wśród miłośników kawy. Trzy najpopularniejsze to latte, flat white i cappuccino.
Choć wszystkie trzy napoje są przygotowywane z tych samych składników – espresso i mleka – to jednak różnią się smakiem i konsystencją. Co więc je wyróżnia?
Czytaj dalej, aby dowiedzieć się więcej o składzie tych klasycznych kawowych napojów i zasadach, o których należy pamiętać podczas ich przygotowywania.
Mimo że skład tych trzech napojów jest taki sam, każdy z nich pochodzi z innego miejsca i ma swoją własną, wyjątkową historię.
Początki cappuccino sięgają XIX-wiecznych wiedeńskich kawiarni, gdzie było znane pod nazwą „kapuziner”. Zaparzoną kawę mieszano z mlekiem aż do momentu, gdy kolor naparu przypominał brązowy odcień szat mnichów kapucynów – miał on być rzekomo wyznacznikiem „mocy”.
Jednak nazwa „cappuccino” pojawiła się dopiero na początku XX wieku wraz ze wzrostem popularności ekspresów do kawy. Od tego czasu napój ten ze swoją grubą warstwą mlecznej mikropianki na stałe zagościł w menu kawiarni.
Kawa latte również wywodzi się z Europy, a konkretnie z Włoch końca XIX wieku. Caffè latte przygotowywano w miejscach często odwiedzanych przez amerykańskich turystów, którzy z reguły nie byli przyzwyczajeni do intensywnego smaku espresso. Aby uzyskać bardziej aksamitny i delikatniejszy w smaku napój, dodawano do niego spienione mleko.
W przeciwieństwie do cappuccino i latte, kawa flat white nie pochodzi z Europy, lecz z regionu Oceanii. Jednak do dziś australijskie i nowozelandzkie kawiarnie spierają się o to, który kraj jako pierwszy stworzył ten napój.
W latach 60. i 70. wielu Australijczyków zamawiało napoje na bazie espresso nazywane „białymi kawami”, które były podawane z „płaską” (ang. flat) warstwą mleka. Mianem tym określano kawę long black (espresso dodane do niewielkiej ilości gorącej wody) z dodatkiem mleka.
W 1985 r. Alan Preston, właściciel kawiarni w Sydney, stwierdził, że podał pierwszą „oficjalną” wersję tego napoju po tym, jak jeden z klientów omyłkowo zamówił „flat white”.
Jego prawdziwe pochodzenie pozostaje jednak kwestią sporną. Specjaliści od kawy z Nowej Zelandii twierdzą bowiem, że napój ten wywodzi się z Wellington.
Klienci tamtejszych kawiarni mieli rzekomo prosić o dodanie do cappuccino „płaskiego mleka” zamiast grubej warstwy puszystej pianki, którą często podawano w latach 80. i 90.
Jedną z najważniejszych różnic pomiędzy cappuccino, flat white i latte jest proporcja mleka do espresso.
W wielu kawiarniach na całym świecie większość napojów kawowych na bazie mleka przygotowuje się z około 36–40 g espresso; taką standardową „porcję” robi się z 18–20 g kawy. Na efekt końcowy wpływa ilość mleka zmieszana z espresso.
Zacznijmy od cappuccino. Powszechnie uważa się, że cappuccino składa się z trzech równych części: jednej trzeciej espresso, jednej trzeciej gorącego mleka i jednej trzeciej mlecznej pianki. Oficjalnie organizacja Specialty Coffee Association (SCA) definiuje cappuccino jako „napój kawowo-mleczny o objętości 140–160 ml, który powinien charakteryzować się harmonijną równowagą kremowego, słodkiego mleka i espresso”.
Te proporcje mogą różnić się w zależności od tego, w której części świata się znajdujesz, ale są one dobrą wskazówką. Aby uzyskać ten klasyczny smak, należy zrównoważyć proporcję pianki i gorącego mleka do espresso.
Do przygotowania latte używa się takiej samej ilości espresso co do cappuccino, a główna różnica polega na zwiększonej proporcji mleka. Kawa latte może mieć objętość od 160 do 230 ml lub większą, przy czym różnica leży w ilości gorącego mleka. Dla porównania standardowe cappuccino ma 140–160 ml. Oznacza to, że smak espresso jest bardziej łagodny w kawie latte.
Na koniec porozmawiajmy o flat white. Podobnie jak w przypadku cappuccino flat white ma zazwyczaj objętość równą 140–160 ml i składa się z takich samej proporcji kawy do mleka.
Jednak w przypadku każdego z tych napojów różnica polega nie tylko na objętości mleka, ale również na sposobie jego spieniania. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się więcej.
W przypadku flat white, cappuccino i latte konsystencja mleka jest kluczowym elementem, który wyróżnia każdy napój.
Zarówno latte, jak i flat white zawierają około 0,5 cm mikropianki – mocno spienionej, gęstej mlecznej pianki, która powstaje w wyniku wtłoczenia powietrza do płynu podczas podgrzewania go za pomocą dyszy parowej.
Wraz ze wzrostem temperatury struktura białka w mleku ulega denaturacji i zaczynają otaczać je cząsteczki tłuszczu. W ten sposób powstaje stabilna pianka, która osadza się na powierzchni gorącego mleka.
Cappuccino ma znacznie więcej piany niż latte i flat white, co zmienia teksturę i konsystencję napoju. Zgodnie z wytycznymi SCA górna warstwa cappuccino powinno składać się z co najmniej 1 cm pianki, czyli być dwa razy grubsza niż w przypadku latte lub flat white.
Ponieważ jednak jest to tylko minimum, wielu baristów i amatorów kawy różnie interpretuje wytyczne dotyczące ilości pianki i dlatego dokładne proporcje będą zależeć od miejsca na świecie.
Aby przygotować mleko do latte i flat white, należy wprowadzić do płynu mniej powietrza, dzięki czemu podczas spieniania powstanie mniej mikropianki. Natomiast aby ubić więcej piany do cappuccino, należy zwiększyć ilość powietrza wtłaczanego do mleka w trakcie jego podgrzewania. Im więcej dodasz powietrza, tym sztywniejsza i gęstsza będzie pianka.
Różnice w ilości i teksturze mleka wpływają na smak i konsystencję poszczególnych napojów.
Ponieważ latte zawiera więcej mleka, warto użyć kawy, której smak może „przeciąć” gęstą, kremową słodycz mleka. Naturalnie występujące w podgrzanym, spienionym mleku tłuszcze i cukry mogą czasami maskować prawdziwy smak kawy.
Kawy z Ameryki Południowej i Azji Południowo-Wschodniej mają zazwyczaj bardziej wyraziste nuty smakowe, na przykład czekoladowe, orzechowe, a nawet korzenne. Użycie ziaren pochodzących z tych zakątków świata może pomóc Ci wyróżnić i podkreślić smak kawy w latte.
Z kolei kawy z Ameryki Środkowej lub Afryki (które są często delikatniejsze i słodsze) lepiej pasują do napojów mniejszych objętościowo, takich jak flat white i cappuccino.
Niezależnie od tego, który kawowy napój jest Twoim ulubionym, zrozumienie różnic między latte, cappuccino i flat white pomoże Ci podejmować bardziej świadome decyzje. Eksperymentuj z różnymi teksturami, smakami i kawami, aby znaleźć swój idealny napój.